Door de klimaatcrisis is met de trein op vakantie vanuit Nederland of België weer helemaal in trek. Is het echt zo duurzaam? En waar moet je op letten bij het plannen van je reis? Dit artikel neemt je mee voor een treinvakantie door Europa. Om de Scandinavië-fans niet te teleurstellen lichten we ook het treinland Zweden uit.
We hebben ook een blogbericht geschreven met tips ‘n’ tricks over duurzaam reizen in het algemeen.
Met de trein op vakantie
Met de trein op vakantie. Waar begin je? Zorg zoals altijd dat je eerst een idee hebt van waar je naartoe wilt. Ben je daar eenmaal uit? Dan ga je kijken of de trein praktisch is voor jouw reisidee.
De reiskaart van Interrail bevat een heleboel handige informatie. In de pdf zie je in één oogopslag alle spoorverbindingen in Europa. Er is in een kader aandacht voor de reisduur tussen plaatsen. Merk bijvoorbeeld op dat treinen in Oost-Europa veel trager zijn, dan in West- en Noord-Europa. Is dat prima? Of ga je dan liever met de auto?
Op de website Chronotrains.com vind je hoe ver je tijdens je vakantie met de trein komt in vijf uur. Hiermee krijg je een idee bij de reistijden in Europa. Je zult ook zien hoe reisduur-beperkend bergen zijn, in bijvoorbeeld de fjorden van het zuidwesten van Noorwegen.
Tip! Bekijk ook welke veerverbindingen er in Europa zijn. Dat maakt het mogelijk om leuke combinaties met je treinvakantie te maken. Zo kun je vanuit Stockholm bijvoorbeeld makkelijk Finland en/of de Åland-eilanden meepakken. Verder zijn er talloze mogelijkheden om van het Europese vasteland op het Scandinavisch schiereiland te komen. Voor iedereen die toch voor Zuid-Europa kiest, is er op en om de Middellandse Zee veel mogelijk met de veerboot en de trein.
Je kunt ook een treinreis met een vliegreis combineren. De kaart van Google Flights is daarbij een handige uitkomst (website). Zo kun je bijvoorbeeld op het verste punt dat je voor ogen hebt vliegen. Vervolgens ga je met de trein in etappes naar Nederland. Natuurlijk knabbelt vliegen wel aan de duurzaamheid van je reis.
Stel, je vliegt naar Stockholm en houdt van leuke steden. Dan kun je een treinvakantie plannen met Oslo, Göteborg, Kopenhagen en Hamburg op je weg naar Nederland.
Verder lezen: ‘Mooiste steden in Scandinavië‘
Je treintickets kopen
Er zijn verschillende manieren om je treintickets te kopen. NS Internationaal kan hierbij handig zijn. Ook Interrail.eu kan erg voordelig zijn. Voor aankopen via de Interrail-link krijgen wij een kleine commissie. Via Interrail heb je verschillende reispassen tegen vaste lage prijzen.
Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om de organisatie van je reis wat meer uit handen te geven. Kijk bijvoorbeeld naar de reisdeals van ANWB.nl of Treinreiswinkel.nl
Verder lezen: Interrailen Scandinavië: routes & bestemmingen
Is met de trein op vakantie echt zo duurzaam?
Hoe duurzaam is het om met de trein op vakantie te gaan? Het korte antwoord is: ja, dat is erg duurzaam. Het lange antwoord is: ja, maar het ligt eraan hoe duurzaam. Hoe zit dat? Nou, om te beginnen is niet reizen altijd duurzamer dan wel reizen. Het is absoluut een dooddoener, maar niet minder waar. Hoe meer kilometers je maakt, hoe meer uitstoot. Ook het land waar je met de trein op vakantie gaat heeft invloed op de duurzaamheid van je reis.
Bijna elk land in Europa heeft treinen. Op enkele toeristische stoomtreintjes en een verloren dieseltrein na, rijden al die treinen op elektriciteit. Je zou zeggen: stroom is stroom. Maar niks is minder waar. Bij de opwekking van elektriciteit komt CO2 vrij. Als dat in een kolencentrale gebeurt is dat vanzelfsprekend slechter voor het klimaat, dan in een windmolen of zonnepaneel. Hoewel niet iedereen er voorstander van is, is ook kernenergie gunstig voor de hoeveelheid CO2 in de dampkring.
Vervuilende landen versus groene landen
In Europa gebruiken landen als Polen, Estland, Nederland en Cyprus nog relatief veel fossiele brandstoffen bij hun energie-opwekking. Noorwegen, Zweden en Frankrijk doen betere zaken (bron).
Dat betekent dat je in klimaatopzicht in die landen beter met de trein op vakantie kunt. Ook elektrisch autorijden pakt hier voordeliger uit in veel gevallen.
Hoewel de CO2-uitstoot van treinen dus enigszins variabel is, geeft onderstaande grafiek wel een idee bij de uitstoot van een trein in verhouding tot andere vervoersmiddelen. De verschillen met vliegen of zelfs met de auto zijn groot.
Met de trein op vakantie: je CO2-uitstoot berekenen
De één vindt het prima om te weten dat met de trein op vakantie gaan relatief groen is. De ander wilt graag precies weten hoeveel kilo CO2 er met zijn of haar reis gemoeid gaat. Bijvoorbeeld omdat je CO2 wilt compenseren. Het wemelt op internet van CO2-calculators. Niet allen zijn even goed en geavanceerd. Met Curb6 heb je in ieder geval wel een handige tool om de uitstoot van je treinreis te berekenen (zie website).
Meer over de zin en onzin van CO2-compensatie lees je hier.
Uitgelicht: klimaatvriendelijk treinen in Zweden
De trein is het perfecte middel om het uitgestrekte Zweden te bereizen. Bovendien is het spoornetwerk van Zweden één van de klimaatvriendelijkste ter wereld. De Zweedse nationale treinmaatschappij SJ (website) heeft de moderne voorzieningen die je van een treinmaatschappij gewend bent. De treinen in Zweden zijn doorgaans iets ruimer en luxer dan die in Nederland. Dat is ook niet gek, want er zijn grotere afstanden te overbruggen.
Vergelijkbaar met Nederland heb je ook in Zweden een aantal particuliere maatschappijen die hun eigen lijnen onderhouden. De online reisplanner van SJ anticipeert hier prima op en legt de puzzel voor jou.
In Zweden is het ook mogelijk om ‘uithoeken’ als Jämtland en Lapland te bereiken met de nachttrein. Daarmee bespaar je jezelf een vliegticket en een hotelovernachting. Zie de website van SJ voor meer informatie.
Tip! Kijk of de Zwedenpas van Interrail iets voor je treinvakantie is. Voor ritten in intercity’s en hogesnelheidstreinen betaal je wel een kleine toeslag. Dit geldt uiteraard ook voor de nachttreinen, waarbij je een bedje hebt. Met interrail kun je goedkoop en gemakkelijk met de trein op vakantie. Eventueel kun je in de reisplanner van SJ uitzoeken wat voor jouw reis het voordeligst is. Losse kaartjes kopen in Zweden of een landenpas bestellen via Interrail.
Slow tv voor de trein- en vakantieliefhebbers
- Tv-programma Rail Away met de inlandsbanan (van Mora naar Gällivare) NPO.nl / Stukje YouTube
- Rail.cc geeft een teaser van de nachtlijn van Stockholm naar Lapland. YouTube
- De spoorlijn naar Bergen, minuut voor minuut: NRK (Noorse nationale tv)
- De spoorlijn naar Flåmsbanen, de hele reis: NRK (Noorse nationale tv)
Meer tips voor duurzaam reizen?
Wil je meer goeds doen dan alleen met de trein op vakantie? Lees gerust verder over duurzaamheid (en Scandinavië).
Welke tips zijn er om duurzaam te reizen? We gaan in op vervoer, verblijf en bekijken de zin en onzin van keurmerken en CO2-compensatie.
IJsland en Noorwegen zijn uitstekende plekken voor walvissafari. Waar moet je wanneer zijn? En belangrijker, hoe hou je het diervriendelijk?
Wat zijn de duurzaamste landen ter wereld en hoe verhouden de Scandinavische landen zich hiertoe? Ook de mitsen en maren passeren de revue.