Zweden voor beginners. Dat is op plaats één het land van de natuur. Het land heeft lange aaneengesloten bossen. In het zuiden vind je vooral de voor ons bekende loofbossen, maar hoe noordelijker je komt hoe meer de grove dennen en berken het landschap sieren. De ijstijd heeft het landschap geschapen tot wat het nu is. Robuust, golvend en toegankelijk tegelijk.
Tip vooraf! Verken ook eens de 25 mooiste bezienswaardigheden van Zweden of de De leukste pretparken in Zweden.
Zweden voor beginners moet ook over de inwoners van Zweden gaan. De Zweden worden vaak als modern, nuchter en politiek-sociaal gezien. Zoals bij zoveel stereotypes spelen er ook tegenstelde krachten. In die zin is Zweden niet anders dan andere Europese landen. Met een razendsnelle mediacultuur, populisme, globalisering en politieke versplintering.
Mijn eigen indruk is dat de Zweed vooral kalmer en introverter is dan de meeste Nederlanders. Gemiddeld bezien dan. Ook de verschillen tussen stadsmensen en plattelandsmensen merk je best goed. Niet meer dan logisch natuurlijk met zoveel desolate gebieden en ook een paar grote steden.
Wat ook meteen opvalt, is dat de Zweden ongeacht waar ze wonen graag in de natuur zijn. Ik weet nog dat ik vreemd opkeek toen ik een lange boswandeling maakte in Zuid-Zweden. Na een flinke tocht kwam ik drie picknickende dametjes op leeftijd tegen. Ze hadden hun rollator er zelfs bij.
Zweden voor beginners: Nils Holgersson
In 1906 schreef Selma Lagerlöf het boek Nils Holgerssons wonderbare reis. Nils was een vervelend jongetje uit Zuid-Zweden. Hij woonde bij zijn ouders op een boerderij in de provincie Skåne. En op een dag kreeg hij het aan de stok met een nisse, een soort kabouter uit de Noordse folkore.
Daarop veranderde de nisse hem ook in een kabouter en kon hij met dieren praten. Uiteindelijk kreeg Nils het voor elkaar om met de tamme gans Maarten mee te vliegen met een groep wilde ganzen. De leider van de groep ganzen heette Akka van Kebnekaise. Zij gaf uiteindelijk haar toestemming, nadat Nils hen van Smirre de vos had gered. De Akka en de Kebnekaise zijn de hoogste bergtoppen van Zweden en het laat zien dat Lagerlöf een educatieve insteek had voor de jonge lezers. Nils en de ganzen trokken van het zuidelijkste puntje van Zweden helemaal naar Lapland in Noord-Zweden. Dat voorbeeld volgen we nu.
Download-tip! Het gratis e-book: ‘Nils Holgerssons Wonderbare Reis’
Conny Fridh/imagebank.sweden.se
Skåne voor beginners
Iedereen die vanuit de Benelux over land komt, zal met zowel trein als auto via Denemarken (voor beginners) Zweden inreizen. Je bent dan in Skåne. Als je door deze provincie reist, zul je in begin merken dat het niet typisch Zweeds aanvoelt. Dat heeft waarschijnlijk twee redenen. Skåne was heel lang Deens. En het gunstige klimaat (vergelijkbaar met Nederland) maakt dat er veel akkers zijn in plaats van de lange uitgestrekte bossen die je bij Zweden verwacht.
Desalniettemin is er genoeg te beleven. Malmö is een levendige stad die nogal eens vergeten wordt onder de rook van het Deense Kopenhagen. In dit artikel lees je wat je daar kan zien. Ben je op zoek naar gemoedelijke historische steden, dan zijn universiteitsstad Lund en Wallanders Ystad zeker een aanrader. Lund is één van de oudste steden van Zweden en kwam ooit tot bloei als religieus centrum. De grote domkerk uit 1145 getuigt hier nog van. Tegenwoordig zijn het vooral de oude, statige universiteit, de parken, de bonte huisjes en de musea die Lund zijn charme geven. Sla vooral het historische openluchtmuseum Kulturen niet over.
Tip! Als je naar Zweden reist met de auto is dit wellicht handige informatie.
Göteborg en de westkust
Als je vanuit Skåne je weg naar het noorden vervolgt langs de kust, zul je al snel een wat ruiger landschap treffen met meer rotsen en naaldbomen. Hier begint voor mij persoonlijk altijd het echte Zweedse gevoel. Göteborg is de tweede stad van Zweden en heeft een groot havengebied. Misschien kun je het wel het Rotterdam van Zweden noemen. De uitgegraven grachten en oude pakhuizen in het stadscentrum doen nog onmiskenbaar denken aan de Hollandse vinger in de pap hier in de 17e eeuw.
Göteborg is veel meer dan alleen een stad met een haven. Ga je naar Zweden als beginner, dan zou ik hier zeker beginnen! Je vindt er hippe, chique en historische wijken. Vergeet in het speciaal de stadsdelen Haga en Majorna niet. De gotische bouwstijl en het ruige landschap geven de stad een uniek karakter. Zoals het een Zweedse stad betaamt, is de natuur nooit ver weg en is alles vrij ruimtelijk.
- Tip!Leer Göteborg kennen met deze gratis stadswandeling of lees meer over bezienswaardigheden in Göteborg.
Bohuslän
Wie toch meer de natuur in wilt, zit goed in Bohuslän. Deze kustprovincie loopt van Göteborg tot aan de Noorse grens. Als de Zweden spreken over Västkusten (de westkust), dan weet je dat ze het in principe over Bohuslän hebben. De kustlijn is rotsachtig en telt eindeloos veel eilandjes. De rood-witte huizen prijken op menig ansichtkaart. Luister ter inspiratie maar eens naar Björn Olsson’s Bohuslän en je snapt de relaxte ongedwongen vibe van de Zweedse westkust. En anders werkt onderstaande video ook wel. Leuke plekken om te bezoeken zijn Smögen, Fjällbacka, Lysekil, Grebbestad, Marstrand, Kungshamn of de rotstekeningen van Tanumshede.
Credits: Storyboard Film & Television AB/imagebank.sweden.se
Zweden voor beginners: Stockholm en het zuidoosten
We zigzaggen naar de zuidoostkust naar de warmste en zonnigste plek van Zweden, Öland. Öland is een lange sliert voor de kust bij de stad Kalmar. Via een brugverbinding is het eiland prima te bereiken met de auto. Net als op het grotere Gotland vieren hier veel Zweden de zomer. Anders dan Nederlanders vertoeven veel Zweden ’s zomers in eigen land. Niet gek natuurlijk als je in zo’n uitgestrekt land woont.
Zweden is te groot om alles in één pagina toe te lichten, zelfs voor beginners. Daarom ga ik nu heel wat overslaan. Wel wil ik twee steden tippen die ietwat noordelijker liggen: Stockholm en Uppsala. Die eerste spreekt voor zich. De grote, mooie hoofdstad. Ideaal voor stedentrips. Tip! Mocht je er zijn, ga eens naar Skinnarviksberget. Dit verstopte plekje midden in de stad geeft je een verbluffend panorama, waar je in alle rust even kunt genieten.
De stad telt ook enkele fraaie musea, waarvan het Fotografiska-museum en het Vasamuseum absolute aanraders zijn. Het Fotografiska, dat ook in Tallinn, Berlijn en New York zit, laat indrukwekkende foto-exposities zien. Het Vasamuseum is opgebouwd rondom een oud schip, de Vasa. Het schip zou ooit het vlaggenschip van de Zweedse oorlogsvloot worden. En het werd onder leiding van de Nederlander Henrik Hybertsson gebouwd. Na het verlaten van de scheepswerf in 1628 verging het schip al na 1300 meter varen. In 1961 werd het schip opgegraven en geconserveerd.
Meer Stockholm
- Online leestip: De Vasa, het Zweedse oorlogsschip dat de zee nooit zag (1628)
- Wat te doen in Stockholm? Lees hier verder!
- Gratis: doe-het-zelf stadswandeling Stockholm Djurgården.
Uppsala: de studentenstad
Je zou kunnen zeggen dat wat Leiden in Nederland is, dat Uppsala dat voor Zweden is. Overal in de stad kom je studenten en studentenverenigingen tegen. Dat is zeker niet het enige dat Uppsala fraai maakt. Uppsala is net als Lund een oude stad met een grote domkerk. De stad is gebouwd op de heuvelachtige oevers van de rivier de Fyrisån. Vooral in de zomer vind je gezellige terrassen langs de rivier en ook het grote stadspark is de ideale plek om tijdens een lange zomeravond van het mooie weer te genieten.
De 18e-eeuwse wetenschapper Carl Linnaeus woonde en werkte in Uppsala. Hij is beroemd vanwege zijn bijdragen aan de biologie en staat aan de basis van de nomenclatuur. Zoek die maar op ;). Linnaeus’ woonhuis met Botanische tuin is nog steeds te bezoeken (website). De stad is prima vanuit Stockholm te bereiken. Een uurtje met de auto en ietsje korter met de snelle trein.
Zweden voor beginners: langs de Botnische Golf
Als we de omgeving van Stockholm richting het noorden verlaten zijn er eigenlijk twee hoofdroutes. Via de provincie Dalarna (ook wel klein-Zweden genoemd) naar Noorwegen en langs de zee naar de Finse grens. Deze zee noemen we de Botnische Golf. Vanaf hier merk je goed dat Zweden steeds dunner bevolkt wordt. En afhankelijk van het jaargetijde merk je ook dat je dichter bij de poolcirkel komt. In het voorjaar worden de nachten steeds lichter en korter. Reis je in het najaar met de trein van Stockholm naar bijvoorbeeld Luleå, dan merk je aan de kleuren van de berkenbladeren dat de herfst in Noord-Zweden ook letterlijk eerder begint.
Er is genoeg te beleven voor je uiteindelijk in het echte noorden uitkomt. Zo vind je op je route langs de Botnische Golf alleraardigste stadjes, luisterend naar namen als Gävle, Sundsvall en Umeå. Bijzonder noemenswaardig is nationaal park Skuleskogen, onderdeel van Höga Kusten (de Hoge Kust). Hier kun je in figuurlijke zin laagdrempelig hiken en wildkamperen, omdat de grootte van het gebied te overzien is. De vergezichten in de archipel zijn adembenemend.
De Zweden voor beginners-wist je dat!
Wist je dat de Zweedse kust hier als één van de weinige plekken in Europa niet onder de stijgende zeespiegel lijdt? Als gevolg van de verdwenen, loeizware, ijskap komt het land elk jaar nog een stukje omhoog. Dat gebeurt al sinds de laatste ijstijd. Dat is meer dan de zeespiegel stijgt door de opwarming van de aarde. Alleen al de laatste 1200 jaar is het land op sommige plekken 5 meter gestegen. Een Zweedse Viking zou nu dus een heel andere kustlijn aantreffen in zijn geboortestreek.
Verder lezen: ‘Scandinavië in het vikingtijdperk’
Lapland
In de zomer kun je in Lapland hikes maken en genieten van de unieke natuur. Zo trekken veel outdoortoeristen over de Kungsleden, een lange, meerdaagse trail dwars door de bergen. Op cultureel vlak heeft de Samicultuur interessante dingen voor de toerist in petto. De Sami zijn de oorspronkelijke bewoners van dit gebied. Wanneer de nachten langer worden kun je hier het noorderlicht zien en in de winter kun je in het wereldberoemde ijshotel van Jukkasjärvi slapen of deelnemen aan sledetochten met husky’s of rendieren.
Meer over Zweden
Je vindt op It’s Scandinavian nog veel meer informatie over Zweden. Bijvoorbeeld: ‘Op vakantie in Zweden in de zomer‘, ‘Is Zweden duur?‘, of: ‘Rondreis Zweden met eigen auto’.
Meer Scandinavische landen ontdekken
Heeft Zweden je ontdekkingsdrift aangewakkerd? Er zijn meer mooie landen in het hoge noorden!
