Zuid-Noorwegen is de laatste jaren erg gewild voor een rondreis met de auto vanuit Nederland of België. Door de goede veerverbindingen met Denemarken (en sinds kort Nederland) liggen de hoogtepunten van dit schitterende gebied binnen handbereik. In één reisdag sta je bijvoorbeeld al in Noord-Denemarken, alwaar je de volgende dag zo de veerboot oprijdt naar Noorwegen. We geven een aantal tips en tricks voor je volgende reis.
Het zuiden van Noorwegen is een prima keuze als je wat zuiniger aan wilt doen met de kilometers en de brandstof. Kom je naar Noorwegen voor de fjorden, bergachtige natuur en onvergetelijke panorama’s? Zulke hoogtepunten kom je ook tegen in Zuid-Noorwegen. Voor het gemak definiëren we Zuid-Noorwegen als het gebied waar de Noordzee nog aan grenst. Grofweg is dat de kustlijn en het bijbehorende binnenland van Bergen tot Oslo.
Handige tips voor je rondreis met de auto door Zuid-Noorwegen
Voor we je de hoogtepunten van Zuid-Noorwegen laten zien, eerst een paar praktische tips. Waar moet je zoal op letten tijdens je rondreis met de auto? Om te beginnen op de seizoenen. Weet dat veel wegen in de winter niet onderhouden worden en soms zelfs dicht zijn. Op weer andere plekken zijn sneeuwkettingen verplicht. Begin mei is het merendeel van de wegen weer open. Op de hoogvlaktes en in de bergen kan er wel nog een flink pak sneeuw liggen. De wegen zelf zijn dan in de meeste gevallen sneeuwvrij. Die situatie blijft zo tot en met oktober.
Rijd je naar midden- en Noord-Noorwegen? Dan kan het soms wel tot en met juni duren voor de sneeuw weg is. Twijfel je? Check dan online de webcams en lees wat locals online recenseren.
Meer weten over de beste reisperiodes in Noorwegen? Dan praten we je in dit artikel bij.
Een auto huren voor je rondreis in Zuid-Noorwegen
Wil je een auto huren? Dan is Carrentals.com een handige vergelijkingswebsite. Let wel op dat de laagste prijs in eerste instantie, niet per se de laagste prijs is onder aan de streep. Zo variëren de prijzen voor extra bijrijders en schadeverzekeringen. Vaak heeft de ene maatschappij een veel hoger eigen risico dan de andere. Boeken met creditcard is verplicht. Deze moet op naam van de hoofdhuurder staan. Bij het ophalen heb je dezelfde creditcard als bij de boeking nodig. Vergeet niet dat je ook de pincode paraat moet hebben. In een benauwd en heet hokje staan, op een parkeerplaats in het buitenland, terwijl je nog één poging hebt om de juiste code in te voeren is geen pretje. Waarvan akte!
Sponsortip! ANWB Autoverhuur is een prima optie om een auto te huren met een onbeperkt aantal kilometers.
Je rondreis met de auto in Zuid-Noorwegen plannen 🚙
Er zijn een heleboel mogelijkheden om in Zuid-Noorwegen te geraken. Het meest waarschijnlijke is dat er ergens op je reis een veerboot op je pad komt. De eerste optie is de veerboot vanuit Nederland. Sinds 2022 kun je van Eemshaven naar Kristiansand reizen. Je auto kan op de boot en je brengt de nacht door op zee in een verplicht te boeken hut. Door de lange afstand is deze boot een stuk duurder dan wanneer je de overtocht vanuit Noord-Denemarken neemt. Daar staat tegenover dat je minder in de auto zit, minder brandstof verbruikt en dat je een nacht geen hotel hoeft te boeken.
Op moment van schrijven kunnen elektrische auto’s nog niet opladen op de veerboten. Het is wel goed om te weten dat elektrisch rijden in Noorwegen booming is en volop gestimuleerd wordt. Dat betekent veel oplaadpunten en soms zelfs privileges. In een stad als Oslo mag je met een elektrische auto de busbaan gebruiken en rij je dus sneller van a naar b. Vaak betaal je ook minder tol onderweg.
Op de veerboten ⛴
Als je het niet vaak doet dan is de veerboot best een belevenis. Er zijn tal van faciliteiten aan boord, zoals diverse soorten entertainment, een bar, tax free-shops en restaurants. Je reis beginnen met een ommetje over de boot is persoonlijk één van mijn favoriete bezigheden. Na een uurtje ben je dan wel weer verveeld en kom je tot de conclusie dat je in de resterende tijd jezelf moet vermaken. Aangezien internet op zee duur is, is het een tip om van tevoren alvast je favoriete films en series te downloaden. Alvast in de stemming komen met een Scandinavische film?
Verder lezen: ‘de beste Scandinavische films van de 21e eeuw’
Eten, boeken, e-readers en gezelschapsspelletjes zijn ook tips om de tijd te doden. Natuurlijk kun je de reis ook zoveel mogelijk slapend in je hut doorbrengen, maar in het geval van Eemshaven-Kristiansand duurt het 18 uur voor je in het zuiden van Noorwegen bent. 😉 Meestal gaat het autodek op slot tijdens de reis. Zorg er dus voor dat je alles bij je hebt als je naar de verblijfsdekken gaat.
De veerboten tussen Noord-Denemarken en Zuid-Noorwegen duren 3 à 4 uur en zijn zonder overnachting. Vanuit Nederland kost het je met de auto 1 reisdag om in Hirtshals te komen, de belangrijkste ferry hub van Denemarken. Persoonlijk denk ik dat zondagen het beste zijn om te reizen. Dan zijn er minder (inhalende) vrachtwagens die het verkeer ophouden en rij je probleemloos langs de Duitse verkeersknelpunten bij Bremen en vooral Hamburg. Vanuit Hirtshals gaat overigens ook een veerlijn naar de Faeröer en IJsland.
Hirtshals is ook te bereiken met de trein en overtochten zijn prima als voetpassagier te maken. Afhankelijk van je bestemming in Zuid-Noorwegen moet je dan met de bus of trein verder. De Noorse equivalent van 9292.nl helpt je verder: entur.no. Ook handig als je de auto eens een paar dagen achter je wilt laten.
Reistijden en tol betalen in Zuid-Noorwegen
Hou er rekening mee dat Noorwegen minder snelwegen heeft dan Nederland. Omdat het bijna nergens in Noorwegen vlak is, zijn er heel wat tunnels, bruggen en kronkelweggetjes. Hiervoor neem je automatisch langer de tijd. De adembenemende schoonheid vraagt bovendien meer dan eens om een korte stop en een fotomoment. Ook de lokale veerpontjes die je over de vele fjorden vervoeren kosten vaak wat meer tijd en geduld. De kosten van de overtochten variëren. Hou rekening met bedragen van 10 tot 15 euro. Je hoeft deze veerboten vooraf niet te reserveren, in tegenstelling tot de boten die je naar Noorwegen brengen. Neem niet te veel hooi op je vork en hou de afstanden van de etappes tijdens je rondreis met de auto enigszins acceptabel. Benader het rondreizen door de schitterende landschappen vooral als een vakantieactiviteit op zich.
Her en der wordt er tol geheven op het Noorse wegennetwerk, bijvoorbeeld op relatief nieuwe tunnels en bruggen. De prijzen zijn acceptabel voor het gegeven dat je in een duurder land bent dan Nederland. Betaling verloopt via kentekenregistratie en de rekening valt enkele maanden na je rondreis thuis op de mat. In sommige gevallen gelden er lagere tarieven, bijvoorbeeld voor elektrische auto’s. Wil je daarvoor in aanmerking komen? Dan moet je vooraf registreren. Meer informatie daarover vind je bijvoorbeeld via de ANWB-website.
Parkeren in Zuid-Noorwegen 🅿
Op de meeste plekken op het Noorse platteland parkeer je gratis. Dat geldt helaas niet voor steden als Stavanger, Oslo en Bergen. Ook de kleinere provinciesteden hebben vaak betaald parkeren, net buiten het centrum. Voor die laatste groep geldt dat het betaalbaar is. Vooral in een stad als Oslo kan even parkeren flink in de kosten lopen. Betalen gaat meestal online. Je doet er slim aan om hiervoor de EasyPark-app te downloaden. Gouden tip: koppel je creditcard en kentekenplaat aan de app voordat je op pad gaat. Vink ook het automatisch kenteken lezen aan, in de app. Dat voorkomt onnodige stress op de parkeerplaats zelf.
Nog een gouden tip: wil je gratis op enige afstand van een grote stad parkeren? Zoek dan op de zogenaamde ‘utfartsparkering’ op Google Maps. Dit zijn ideale spots voor als je een paar dagen een stad induikt en/of als je met de camper komt. In Oslo vind je deze parkeerplaatsen aan de noordkant van de stad, bij de skipistes. Vanuit hier kun je met de metro de berg af naar het centrum. Eventuele fietsen neem je eenvoudig mee in de metro buiten de spitsuren.
Activiteiten tijdens je rondreis
Voor iedereen die van wandelen, skiën, fietsen, (wild-)kamperen en andere outdoor-activiteiten houdt is er een buitengewoon goede website: ut.no. Het nadeel is dat deze in het Noors aangeboden wordt. Het voordeel is dat het belangrijkste deel van de website, de outdoorkaart, wel te begrijpen is. Elk dorpje, stadje en regio heeft overigens toeristische informatie, net als in Nederland en België. Die informatie vind je online via de vele visit[plaatsnaam].no-websites of bij de fysieke kantoren op locatie. In veel gevallen is de informatie in het Nederlands verkrijgbaar en anders ben je op het Engels aangewezen.
Zuid-Noorwegen: hoogtepunten voor je rondreis met de auto
We hebben natuurlijk geen enkele illusie dat we je een volledige lijst van hoogtepunten in Zuid-Noorwegen kunnen geven. Toch doen we een poging om je een mix van hele bekende en heel erg onbekende plekken te laten zien voor je rondreis per auto.
8. De Lysefjord – Preikestolen en Kjeragbolten
De Lysefjord is één van de meest toeristische fjorden in Noorwegen. Het iconische plateau Preikestolen ligt hier. En aan de overkant vind je de tussen twee wanden ingeklemde rots Kjeragbolten. Hoewel deze plekken toeristisch zijn, moet je wel je best doen om er te komen. Wandelschoenen en een goede basisconditie zijn een pre. Dat geldt ook voor de trappen bij het dorp Flørli. Met maar liefst 4.444 trappen beklim je de zuidelijke wand van de Lysefjord. De beloning met de adembenemende vergezichten mag er zijn. Als je in het kleurrijke Stavanger bent ligt de fjord op een klein uur rijden.
Tip: vooral Preikestolen kan erg druk zijn. Hou je daar niet zo van? Ga dan vroeg in de ochtend en geniet van de ochtendgloren.
7. Het gezellige Bergen
Bergen dankt zijn roemruchte verleden aan het Noord-Duitse Hanzeverbond. Waar je vroeger op je tellen moest passen tussen de ruwe zeelieden, is het nu een vriendelijke en gezellige stad. Geen vechtpartijen en bacchanalen op de kades, maar gezellige restaurants en kroegen. De houten huizen in het historische stadsdeel Bryggen doen nog steeds aan de middeleeuwen denken, wat dan weer niet helemaal historisch correct is. De huizen die er nu staan werden na de stadsbrand van 1702 herbouwd in dezelfde stijl. De beste manier om de stad in panorama te overzien is de juist gerenoveerde Fløibanen. Deze moderne bergbaan brengt je in rap tempo naar boven.
Tip: op een zonnige dag kun je wandelen, fietsen, picknicken en barbecueën rondom het meertje Tennebekktjørna, net ten zuiden van het centrum. Ook Bergens fjellstrekninger is een mooie outdoorplek, te bereiken met Fløibanen of een lange wandeling.
6. Wandelen of fietsen op het eiland Stord (en Tysnesøy)
Het eiland Stord ligt in het westen van Zuid-Noorwegen en wordt door de veerboten van de E39 verbonden vanuit Bergen en Stavanger. Het is één van de vele eilanden in de regio en de plek waar de fjorden de Noordzee ontmoeten. Het landschap is er ruig en nodigt uit om te varen, fietsen, kamperen en wandelen. De doorgaande weg loopt aan de oostkant en vanuit de heuvels heb je weidse vergezichten in de fjorden. De westkant van het eiland is meer afgelegen en ideaal als je wilt genieten van de rust en de natuur. Hier begint ook de Fitjar-archipel, een aantal eilanden die minimaal bevolkt zijn. Fietsers kunnen ook terecht op buureiland Tysnesøy. Hier ligt de gelijknamige fietsroute (website). Het eiland is met een veerpontje per fiets en auto te bereiken.
Tip: ideaal voor in het droge voorjaar en de gematigde zomers.
5. Zuid-Noorwegen: een rondreis met de auto langs het vikingverleden
Zuid-Noorwegen was een belangrijk centrum in de vikingtijd. Vanuit hier werden de Britse eilanden bezocht, geplunderd en bezet. Via de Faeröer, IJsland en Groenland kwam men zelfs in Amerika. Tegenwoordig kun je nog in tal van musea de Viking-cultuur herbeleven. Maak je een rondreis met de auto door Zuid-Noorwegen, dan kun je er haast niet omheen rijden. Aan de westkust vind je het openluchtmuseum van Avaldsnes (website). Vanuit Bergen kun je Viking Valley (website) bezoeken in Gudvangen. Dit is een dorp waar mensen echt als Vikingen wonen en geld verdienen met het toerisme. In Borre aan de Oslofjord ligt nog een ander openluchtmuseum (website). Ook hier is een vikingdorp (Midgard) nagebouwd en zijn er acteurs die je het leven uit die tijd laten ervaren.
Tip: het meest recente overzichtswerk van de vikinggeschiedenis lees je in het boek ‘De Vikingen’, van historicus Neil Price (Boek | eBook)
Verder lezen: ‘Hoe een Viking Amerika ontdekte‘
4. Geen Zuid-Noorwegen zonder Oslo
Sla vooral de hoofdstad Oslo niet over als je in Zuid-Noorwegen op rondreis bent. Oslo is ook in cultureel opzicht een echte hoofdstad. Hier komen Noren vanuit het hele land samen. Je vindt er eindeloos veel musea, kunt er vele culinaire avonturen aangaan, concerten bezoeken of wilde nachten beleven. Verken de Oslofjord of bekijk de bekende werken van beeldhouwer Gustav Vigeland of schilder Edvard Munch. Vergeet niet de wandel- en fietspaden langs de Akerselva-rivier. Hier vind je veel cultureel erfgoed, stroomversnellingen, watervallen en heerlijke terrasjes. Ideaal om even te ontsnappen aan de stadse drukte. In de winter bind je de latten onder voor de skipistes van Skimore.
Tip: trek voor Oslo minimaal 3 dagen uit.
Verder lezen: ‘Oslo: wat te doen? | 5 ideeën’
3. Nationaal Park Folgefonna
Folgefonna is de meest zuidelijke gletsjer van Noorwegen. De gletsjer (of eigenlijk gletsjers) werd al in de 19e eeuw door nieuwsgierige reizigers aangedaan. Het gelijknamige nationale park herbergt meerdere gletsjertongen, rotsachtige valleien en woeste rivieren die zich een weg naar beneden banen door de bergweides. Aan de noordkant van de gletsjer ligt een skiresort. Hier kun je zelfs in de zomer skiën. Fanatieke wielrenners vinden in de weg naar boven een fraaie uitdaging die niet voor de Alpencols onderdoet. Er lopen wandelroutes aan meerdere zijden van de gletsjer. Zie ook Folgefonna.info. Deze paden zijn vanaf medio mei meestal goed begaanbaar. De vergezichten over de fjorden en de Noordzee komen superlatieven te kort.
Tip: je bereikt het natuurgebied vanuit de plaatsen Jondal, Odda of Rosendal.
2. Rondreis met de auto door Zuid-Noorwegen: Magma Geopark
Bij de Noorzeekust denk je niet snel aan de buitenaards-ogende landschappen van Magma Geopark. Het gebied ligt in de provincies Rogaland en Vest-Agder. Een veelgemaakte fout van toeristen is om eenmaal in Noorwegen meteen naar de fjorden en het hooggebergte door te steken. Bij deze hebben we je gewaarschuwd. De vele rotsformaties herbergen in hun kloven en dalen schilderachtige kustdorpjes, heldere meren, snelstromende rivieren en kabbelende beekjes. Fietsers kunnen hun hart op met de Noordzee-fietsroute. Enige fietsconditie is wel echt een voorwaarde voor iedereen die geen e-bike heeft. Echt niks is vlak in Noorwegen. Een van de bekendste dorpen in het gebied is Sogndalstrand. Hoewel dat een prachtige plek is zijn de naburige dorpen en dalen er vaak niet minder om.
Tip: neem de tijd en ga ook eens van de hoofdweg af.
Verder lezen: ‘magmageopark.no’
1. Rjukan en Gaustatoppen
Rjukan is een skidorp in de provincie Telemark en bekend van de sabatogemissies van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 werd hier door Noorse commando’s de zwaar waterproductie onklaar gemaakt, waardoor de Duitsers maanden achter lagen met hun atoomproject. Het hele verhaal ervaar je in het Norsk Industriarbeidermuseum (website). Hier leer je ook meer over het industriële erfgoed van de regio.
Op een heldere dag kun je met de oude Gaustabergbaan omhoog naar Gaustatoppen. De trein gaat verbluffend genoeg door de berg omhoog. Noren zijn echt dol op tunnels aanleggen lijkt het soms wel. Gaustatoppen is verreweg het hoogste punt van de omgeving en wordt ook wel één van de mooiste uitzichten van Noorwegen genoemd.
Eenmaal boven – vergeet je jas niet – geniet je van een wafel en kun je eventueel nog even een boodschap achterlaten op de hoogste wc van Noorwegen. Je kunt het maar van je lijstje gestreept hebben. 😉
De ligging van het dorp Rjukan is overigens uniek. Gelegen in een diepe kloof komt er in de winter geen direct zonlicht in het dal. De bewoners bedachten daarop een slimme truc en zetten drie spiegels op de berg, waardoor het dorpsplein letterlijk in het zonnetje gezet wordt.
Tip: pak naast de Gaustabaan ook de Krossobaan (Krossobanen) omhoog. Deze kabelbaan voor wandelaars en fietsers brengt je naar de Hardangervidda.
Verder lezen over (Zuid-)Noorwegen
Natuurlijk was dit maar een kleine tip van de sluier. Er is nog veel meer in Zuid-Noorwegen te doen. Bekijk ook eens de onderstaande pagina’s. Of verdiep je in Noorwegen op de beginnerspagina.
Waar kun je het beste op vakantie in Noorwegen in de zomer van 2023? Leuke festivals, hotspots en toffe manieren om Noorwegen te beleven.
Je gaat op vakantie naar Noorwegen, maar wat zijn de mooiste plekken? Zijn ze wel of niet toeristisch?
Welke eilanden in Noorwegen zijn de moeite waard? We stellen je voor aan 10 bijzondere eilanden of eilandgroepen.
IJsland en Noorwegen zijn uitstekende plekken voor walvissafari. Waar moet je wanneer zijn? En belangrijker, hoe hou je het diervriendelijk?