In Noorwegen vind je uitstekende plekken voor een walvissafari. Naar walvissen in het wild kijken staat bij menig toerist hoog op de verlanglijst. En terecht natuurlijk. Dit artikel gaat in op de belangrijkste vragen. Waar kun je op walvissafari in Noorwegen? Wanneer is de beste tijd van het jaar? En nog belangrijker, hoe hou je het diervriendelijk?
Coverfoto: Simon Infanger
Tip! Lees ook eens het artikel over walvissafari in IJsland.
Een belangrijke noot voordat je op walvissafari gaat in Noorwegen
Walvissen zijn wilde dieren die je met respect benadert. Zeker als ze jongen hebben raken ze makkelijk verstoord. Wereldwijd ondervinden walvissen veel hinder van de toenemende scheepvaart. Soms worden de dieren simpelweg geramd door de snel varende boten. Zo valt te lezen op de website van het Wereldnatuurfonds dat het weleens voorkomt dat een containerschip met een dode walvis op de boeg in de haven van Rotterdam afmeert.
Walvissen hebben erg gevoelige zintuigen en kunnen van mijlenver met elkaar communiceren. Door het luide geruis van de scheepsschroeven wordt die communicatie verstoord en in de ergste gevallen kunnen de dieren gehoorschade oplopen. Tel daarbij op dat er heel wat dieren jaarlijks in vissersnetten belanden of ziek worden van chemische stoffen en plastic. En dan wordt er door sommige landen ook nog steeds gejaagd. Dit geldt helaas ook voor een aantal Noordse landen. In IJsland ligt de jacht tijdelijk stil. Noorwegen, Faeröer en Groenland en vooral Japan zijn nog actief.
Is walvissafari in Noorwegen dan wel een goed idee?
Kun je met een gerust hart walvisspotten in Noorwegen? Internationale actiegroep Whale and Dolphin Conservation (website) stelt dat walvissafari’s een goed middel zijn om meer bewustzijn voor het lot van de dieren te creëren. En waar het toerisme ervan leeft, wordt er niet gejaagd. Helaas heeft de medaille twee kanten. Op veel plaatsen in de wereld veroorzaakt de toeristenbranche overlast, omdat excursieaanbieders onverantwoord omgaan met de dieren. Zo varen ze te hard, komen ze te dicht bij of benaderen ze de dieren verkeerd. Het goede nieuws is dat de walvissafari’s in Noorwegen veelal in orde zijn.
Tips om zelf op te letten bij een walvissafari in Noorwegen
Natuurlijk heb je van tevoren geen goed beeld van hoe de situatie op het water zal zijn. Bestudeer de website van de aanbieder. Beschrijft het bedrijf de veiligheids- en gedragscodes bijvoorbeeld? Komt het geheel verzorgd en klantvriendelijk over? Gaat er een gids mee die tekst en uitleg geeft over de dieren? Is er wellicht een link met een onderzoeksgroep of universiteit? Als er 100 procent walvisspotgarantie gegeven wordt, bedenk dan dat dat eigenlijk niet kan. In sommige restaurants wordt walvissenvlees geserveerd als lokale delicatesse. Als je echt iets voor de dieren wilt doen, eet dit dan niet. Hoe benieuwd je ook bent
Verantwoord op walvissafari in Noorwegen
Je moet helaas echt naar het verre noorden afreizen om walvissen in grote aantallen te zien. Vanuit Andesnes gaan veel tochten de fjord in op zoek naar walvissen. Dit geldt ook voor het vissersdorpje Stø. Beide plaatsen liggen op Versterålen, net boven de Lofoten. Je kunt er de gewone vinvis en dwergvinvissen spotten, meestal in de winter. Op de dwergvinvissen wordt helaas ook elk jaar nog gejaagd. In de zomermaanden zijn het vooral de potvissen en grienden die je kunt zien.
Orka’s en bultruggen
Tegenwoordig kun je orka’s en bultruggen in de winter spotten in de buurt van Tromsø, bij Senja en Skjervøy. Dat ligt aan de haringmigratie. We weten eigenlijk nooit honderd procent zeker waar de haringen terugkeren elke winter. Daarmee is het ook niet zeker waar de orka precies is. Ook vanuit Tromsø en Skjervøy worden overigens walvissafari’s georganiseerd. Het gaat meestal om boottochten die zo’n vier à vijf uur duren. Trek wel je dikste winterjas aan en vergeet de vitamines D niet, want het hoogseizoen is in de donkere dagen van november tot en met januari. Een meevaller: de kans op noorderlicht is in deze periode vrij groot.
Overigens kun je vanuit Andenes ook orka’s in de zomer spotten. De dieren zitten het hele jaar in de buurt van Vesterålen en de Lofoten. Het is vaak wel meer geluk hebben dan in de winter. De blauwe vinvis houdt zich niet op bij dit deel van Noorwegen. Het dier komt overigens wel voor bij Svalbard (Spitsbergen) op de noordpool dat natuurlijk technisch gezien ook bij Noorwegen hoort. Hier komen ook de Groenlandse walvis voor en de mythische narwal. Wist je trouwens dat de hoorn van de narwal eigenlijk een slagtand is dat als tastzintuig gebruikt wordt? (Wiki)
Waar kun je in Noorwegen nog op letten?
Naast walvissafari zijn er diverse bedrijven in Noorwegen die het snorkelen met orka’s aanbieden. Dit wordt door de Whale and Dolphin Conservation afgeraden. Persoonlijk zou ik me überhaupt niet aan snorkelen wagen in de wintermaanden boven de poolcirkel, maar ieder zijn ding natuurlijk. Een bijzonder en diervriendelijk project is ‘The Whale’ van Deense architect Dorte Mandrup (website). Vanuit dit gebouw en vanaf dit platform kun je vanaf de zomer van 2022 walvissen spotten vanuit het land. Het ligt op Andøya, het eiland waarop ook Andenes ligt.
Er is in Noorwegen geen zogenaamde groene lijst van betrouwbare aanbieders van walvissafari. Dat betekent dus dat je als consument iets kritischer moet zijn. Was je walvissafari niet in de haak? Gebruik dan in ieder geval je macht om een slechte review te geven achteraf. Op NorWhale.org lees je hoe boten walvissen moeten benaderen. Een goede graadmeter. Deze organisatie is overigens wel voor het snorkelen met orka’s in tegenstelling tot de Whale and Dolphin Conservation. Welke afwegingen daarbij gemaakt worden, durf ik niet te zeggen.
Elektrische boten komen stilaan in trek. Deze boten zorgen voor minimale geluidsoverlast bij de dieren. Het bedrijf Brim Explorer (website) biedt vanuit Tromsø tochten aan van begin november tot eind januari. Een dergelijk tochtje is wel aan de prijs. Volwassenen betalen ongeveer €170,-.
Op walvissafari in Svalbard (Spitsbergen)
Svalbard is een van de desolaatste plekken ter wereld. Het ligt dicht bij de noordpool en er lopen ijsberen rond. De centrale plaats is Longyearbyen, waarnaartoe een paar vluchten per week gaan vanuit Oslo. Het gebied hoort officieel bij Noorwegen, hoewel er onenigheid met Rusland is. Rusland heeft in het dorp Barentzburg ook een bewoonde nederzetting op de eilanden. Svalbard is ook de plek van de Wereldzadenbank. Op 120 meter diepte worden hier de zaden van de belangrijkste gewassen ter wereld gekoeld opgeslagen. Voor het geval dat.
In de zomermaanden is de plaats vrij toeristisch. Dit is ook de tijd dat je op walvissafari kan. Wil je de narwal of de beloega graag zien? Dan heb je de meeste kans op meerdaagse boottochten. Voor de blauwe vinvissen kun je ook op een dagtrip van een paar uur. Het bedrijf Polar Charter (website) verzorgt de walvissafari’s op Svalbard. Overigens opereren ze ook op het Noorse vasteland in Tromsø. Het is goed om in Svalbard rekening te houden met hogere prijzen dan in Noorwegen. Door de afgelegen ligging moet in principe alles vanuit Europa aangevoerd worden. Een walvissafari kost ongeveer €160,- per volwassene.
Wat kun je naast je walvissafari doen in Noorwegen?
Natuurlijk is er veel meer in Noorwegen te doen dan alleen op walvissafari. Wellicht dat de volgende artikels nog meer inspiratie geven voor je volgende trip.
Wil je meer weten over wandelen in de bergen van Noorwegen? Goed idee! De Noorse natuur is adembenemend en perfect voor een wandelvakantie.
Wat is de beste reisperiode voor Noorwegen? Kom je om te kamperen, te skiën of voor een stedentrip? En ga je voor Noord- of Zuid-Noorwegen?
Noorwegen is berucht om de vele regenval. Gelukkig zijn er ook verzachtende omstandigheden, naast conventionele middelen als de paraplu.
Zuid-Noorwegen is de laatste jaren erg populair voor een rondreis met de auto vanuit Nederland of België. Ook hier vind je fjorden, bergen, sneeuw, meren en ongerepte natuur.